Estoński CIT
To idealne rozwiązanie dla rodzinnych spółek, w których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne. W systemie Estońskiego CIT nie płacisz co miesięcznych zaliczek, a opodatkowanie dochodu (zarówno spółki jak i wspólników) następuje dopiero z chwilą wypłaty dywidendy. Co również istotne – efektywna stawka podwójnego opodatkowania jest niższa niż w przypadku klasycznego CIT.
Opodatkowanie w formie ryczałtu od dochodów spółek (tzw. Estoński CIT) wprowadzone zostało do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT) z początkiem 2021 r. W zasadzie Estoński CIT to alternatywny system podatkowy w stosunku do klasycznego CIT (odrębny rozdział 6b w ustawie o CIT przewiduje liczne wyłączenia przepisów ogólnych ustawy i stosowanie odrębnych zasad opodatkowania). Przed wyborem tego systemu podatnik dokonuje stosownej korekty wyniku podatkowego na wynik bilansowy w zakresie przychodów i kosztów. Generalnie przejście na ten system wymaga dokonania pewnych przygotowań przez dział księgowy spółki, których skutkiem będzie przejście z rozliczeń podatkowych na rozliczenia bilansowe. W systemie tym podatnik zobowiązany jest do prowadzenia wyłącznie ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości (nie ma możliwości prowadzenia ksiąg zgodnie z standardami MSR).
Pierwotna wersja Estońskiego CIT i jego zmiana
W roku 2021 forma ta nie cieszyła się zbyt dużym zainteresowaniem z uwagi na konieczność wykazania się przez spółkę odpowiednim wskaźnikiem nakładów na cele inwestycyjne oraz niezbyt atrakcyjnymi stawkami podatkowymi. Pod koniec 2021 r. ustawodawca, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców, dokonał w przepisach ustawy o CIT stosownych zmian mających na celu uatrakcyjnienie tej formy opodatkowania. Po pierwsze zniesiona została konieczność wykazania się przez spółkę odpowiednim wskaźnikiem nakładów inwestycyjnych. Po drugie zlikwidowany został próg kwotowy przychodów, limitujący możliwość skorzystania z Estońskiego CIT. Po trzecie obniżone zostały stawki podatku Estońskiego CIT.
Estoński CIT w praktyce:
Aby zrozumieć dobrodziejstwo wynikające z Estońskiego CIT w pierwszej kolejności należy wyjaśnić jak wygląda opodatkowanie klasycznym CIT.
Klasyczny CIT
Spółka osiąga w trakcie roku dochody, od których płacone są miesięczne zaliczki według stawki 19% lub 9% (zaliczka płacona jest do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym osiągnięty został dochód). Po roku podatkowym do końca marca następuje roczne rozliczenie podatku CIT. Następnie Spółka wypłaca wspólnikom dywidendę, która opodatkowana jest stawką 19%. Jak widać w przypadku klasycznego CIT spółka podlega dwukrotnemu opodatkowaniu: pierwszy raz na poziomie spółki (19% lub 9%), gdzie na bieżąco płacona jest zaliczka od dochodu, a następnie na poziomie wspólników stawką 19%.
Estoński CIT
Tutaj różnica w stosunku do klasycznego CIT zauważalna jest już w trakcie roku podatkowego. Spółka osiągając w trakcie roku podatkowego dochody nie płaci od tych dochodów comiesięcznych zaliczek. Mówiąc inaczej wybierając system Estońskiego CIT i osiągając dochód w trakcie roku podatkowego, podatnik nie płaci podatku od tych dochodów (poza pewnymi wyjątkami dotyczącymi m.in. ukrytych zysków oraz wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą). Opodatkowanie następuje dopiero w momencie wypłaty dywidendy wspólnikom, a więc co do zasady łączne opodatkowanie (na poziomie spółki i wspólników) nastąpi dopiero w chwili wypłaty dywidendy.
Korzystniejsza stawka
Stawki podatkowego Estońskiego CIT są nieco wyższe niż w klasycznym CIT (20% lub 10%). Niemniej jednak możliwość odliczenia tego podatku od podatku płaconego na drugim poziomie opodatkowania (podatek płacony od dywidendy) powoduje, że łączne obciążenie podatkowe spółki (na obu poziomach opodatkowania) jest po prostu korzystniejsze niż w przypadku klasycznego CIT:
Jeszcze korzystniej to wygląda w przypadku małego podatnika:
Dla kogo Estoński CIT
Z momentem wprowadzenia Estońskiego CIT, był on polecany tym spółkom, które zyski z działalność gospodarczej wolały inwestować zamiast przeznaczać je na osobiste potrzeby. Obecnie sytuacja wygląda inaczej. Z systemu tego mogą (a wręcz powinny) skorzystać również spółki, które normalnie co roku wypłacają swoim udziałowcom dywidendy.
Z Estońskiego CIT mogą skorzystać następujące rodzaje spółek: spółka z o.o., spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna, spółka komandytowa, spółka S.K.A.
Udziałowcami spółki (wspólnikami) mogą być wyłącznie osoby fizyczne. Spółka nie może być udziałowcem (wspólnikiem) w innej Spółce. Spółka musi prowadzić działalność operacyjną oraz zatrudniać co do zasady przynajmniej 3 pracowników. Jak widać system ten może okazać się wręcz idealnym rozwiązaniem dla rodzinnych biznesów bez skomplikowanej struktury kapitałowej.
Kto nie skorzysta
Z Estońskiego CIT nie skorzystają m.in. przedsiębiorstwa finansowe oraz instytucje pożyczkowe. Przepisów o Estońskim CIT nie stosuje się do spółek powstałych w wyniku połączenia lub podziału, jak również spółek, do której wniesione zostało wkładem uprzednio prowadzone przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część (zakaz dotyczy roku w którym miała miejsce reorganizacja oraz roku kolejnego).
Co trzeba zrobić
Formalnym warunkiem skorzystania z Estońskiego CIT jest zawiadomienie o wyborze tej formy opodatkowania właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Można to zrobić do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym chce się skorzystać z Estońskiego CIT.
Istnieje również możliwość wyboru Estońskiego CIT w trakcie trwania roku podatkowego. W takiej sytuacji trzeba jednak rozliczyć CIT na normalnych zasadach, zamknąć księgi i sporządzić sprawozdanie finansowe.
Pamiętać jednak trzeba, że przed podjęciem decyzji o przejściu na system Estońskiego CIT należy dokonać stosownej analizy opłacalności tego wariantu opodatkowania oraz poczynić stosowne przygotowania księgowe związane z przejściem na rachunkowość bilansową.
Jeżeli jesteś zainteresowany wejściem w system Estońskiego CIT, a masz pytania lub wątpliwości związane z tą formą opodatkowania, skontaktuj się ze mną.
radca prawny
doradca podatkowy
Jakub Gołębiewski